مجازات و حکم قانونی شکار غیرمجاز
در قوانین ایران، مجازات‌ها و حکم‌های قانونی مربوط به شکار غیرمجاز به شدت تعیین شده است تا از حیات وحش و محیط زیست حفاظت شود. این مجازات‌ها تحت قوانین مختلفی اعمال می‌شود، از جمله ماده ۶۸۰ قانون مجازات اسلامی و قانون شکار و صید. در اینجا به تفصیل به این موارد پرداخته می‌شود:
۱٫ مجازات طبق ماده ۶۸۰ قانون مجازات اسلامی
ماده ۶۸۰ قانون مجازات اسلامی، مجازات‌های زیر را برای شکار غیرمجاز تعیین می‌کند:
- حبس: از سه ماه تا سه سال
- جزای نقدی: از بیست میلیون تا دویست و پنجاه میلیون ریال
این ماده شامل شکار و صید حیوانات و جانوران وحشی حفاظت‌شده است. حیوانات وحشی حفاظت‌شده شامل گونه‌هایی هستند که توسط شورای عالی شکاربانی و نظارت بر صید تعیین شده‌اند و فرقی بین حیوانات حلال و حرام گوشت وجود ندارد. همچنین، این جرم در زمره جرائم غیرقابل گذشت قرار دارد.
۲٫ مجازات‌های قانون شکار و صید
- ماده ۱۰ قانون شکار و صید:
- جرایم: مربوط به شکار و صید جانوران وحشی عادی و از بین بردن رستنی‌ها و…
- میزان جریمه: از ۲۰ میلیون و ۴۰۰ هزار تا ۱۰۲ میلیون ریال
- ماده ۱۱ قانون شکار و صید:
- جرایم: مربوط به شکار و صید در فصول و ساعات ممنوع، شکار و صید با وسایل و طرق غیرمجاز، تخریب چشمه‌ها و آبشخورهای حیوانات در مناطق حفاظت‌شده و…
- میزان جریمه: از ۱۵۳ میلیون تا ۳۰۶ میلیون ریال
- ماده ۱۲ و ۱۳ قانون شکار و صید:
- جرایم: مربوط به شکار و صید جانوران وحشی حمایت‌شده، شکار در مناطق حفاظت‌شده و پناهگاه‌های حیات وحش بدون پروانه، آلوده کردن آب رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و تالاب‌های حفاظت‌شده، شکار جانوران وحشی کمیاب و در معرض خطر انقراض، و غیره
- میزان جریمه:
- ماده ۱۲: از ۲۰۴ تا ۳۴۰ میلیون ریال
- ماده ۱۳: از ۴۰۸ تا ۵۷۸ میلیون ریال
- تبصره ۲ ماده ۱۳: از ۴۰۸ تا ۸۱۶ میلیون ریال
نکات مهم:
- حفاظت از مناطق حفاظت‌شده: قوانین خاصی برای مناطق حفاظت‌شده و پناهگاه‌های حیات وحش وجود دارد که تخلف از این قوانین شامل مجازات‌های شدیدتری است.
- جرائم غیرقابل گذشت: این نوع جرائم به دلیل اهمیت محیط زیست و حیات وحش، تحت پیگرد قانونی جدی قرار می‌گیرند و نمی‌توان از آن‌ها گذشت.
این مجازات‌ها به منظور جلوگیری از شکار غیرمجاز و حفاظت از تنوع زیستی و اکوسیستم‌های طبیعی در ایران وضع شده‌اند.
جدول جریمه مجازات شکار غیر مجاز ۱۴۰۳
در سال ۱۴۰۳، سازمان حفاظت محیط زیست ایران جریمه‌های سنگینی را برای شکار غیرمجاز تعیین کرده است، که این جریمه‌ها نسبت به سال‌های گذشته چهار برابر شده‌اند. جدول زیر شامل جزئیات جریمه‌ها بر اساس گونه‌های مختلف جانوری است:
| گونه جانوری | میزان جریمه (تومان) |
|---|---|
| غاز پا زرد، انواع قو، سایر عقاب‌ها، سایر کرکس‌ها، لیل، ترمتای، فلامینگو، اردک مرمری، اردک بلوطی | ۲۳٫۶ میلیون |
| دارکوب سبز راه راه، کوکوی خالدار، زرد پر سینه زرد، بلبل، انواع حواصیل، فاخته خاوری، اردک دم سرسیاه، کاکائی چشم سفید، باکلان بزرگ، اگرت ها، اکراس ها، کفچه توک، مینا، سار صورتی، سارگپه ها، سبزقبا، مگس گیر طوق سفید، زردپره رخ زرد، طرقه چکاوک، اردک تاجدار، ابیا، سهره طلایی، یلوه حنایی، اردک چشم طلایی، گلاریول بال سیاه، گیلانشاه دم سیاه، مرگوس ها، اسکوترها، طاووسک | ۲٫۴ میلیون |
| کل و بز، قوچ و میش، آهو، جبیر | ۹۸٫۷ میلیون |
| گورخر ایرانی، خرس قهوه‌ای، مرال، شوکا، کفتار | ۲۹۶ میلیون |
| گربه شنی، گربه پالاس، سیاه‌گوش، کاراکال | ۴۸۰ میلیون |
| روباه ترکمنی، شاه‌روباه، روباه شنی، گربه جنگلی، گربه وحشی، رودک عسل‌خوار | ۴۷ میلیون |
| هوبره (بالغ، جوجه و تخم)، طرلان، سایر انواع شاهین‌ها، هما، عقاب شاهی، عقاب تالابی، عقاب دریایی دم سفید، عقاب ماهیگیر، عقاب طلایی، دلیجه کوچک | ۱۱۸٫۴ میلیون |
| قرقی، پیغو، پیغوی کوچک، دال پشت سفید، کرکس مصری، زاغ بور، غاز پیشانی سفید کوچک، عروس‌غاز، پلیکان پا خاکستری، کبک‌دری، سایر دلیجه‌ها | ۶۰ میلیون |
| گوزن زرد، پلنگ، خرس سیاه | ۴۷۳ میلیون |
| تمساح مردابی (گاندو) | ۱۱۸٫۴ میلیون |
| یوزپلنگ | ۲ میلیارد |
| بوآی شنی باریک، کور مار شنی، کور مار، بوآی شنی خوزستان، کور مار بلوچستانی، سایر گونه‌های خزندگان | ۱٫۸ میلیون |
| پلیکان سفید، باکلان کوچک، باکلان گلوسیاه، غول حواصیل، انواع جغد، دراج، جیرفتی، قرقاول، سایر درناها | ۷٫۱ میلیون |
| انواع نهنگ، گاو دریایی (دوگنگ)، فک خزری، انواع دلفین و پورپویز | ۲۹۷ میلیون |
| شاهین، بحری، بالابان، لاچین، درنای سیبری، میش‌مرغ | ۷۹۰ میلیون |
| ماهی قزل‌آلای خال قرمز، ماهی سفید جویباری، انواع ماهی‌های زینتی مناطق مرجانی، سیست آرتمیا (هر کیلو) | ۵٫۲ میلیون |
بیشترین جریمه:
- یوزپلنگ: ۲ میلیارد تومان
- یوزپلنگ به عنوان گونه‌ای نادر و ارزشمند تحت حفاظت شدید قرار دارد و جریمه‌های بسیار سنگینی برای شکار آن تعیین شده است.
این جریمه‌ها برای حمایت از تنوع زیستی و جلوگیری از انقراض گونه‌های نادر و حفاظت‌شده وضع شده‌اند.
