نحوه شکایت از کارشناس رسمی دادگستری
برای آشنایی با نحوه شکایت از کارشناس رسمی دادگستری، ابتدا باید با مصادیق تخلفات وی آشنا شویم. این موارد شامل تخلفاتی است که در صورت وقوع، می‌توانید از کارشناس شکایت کنید. این مصادیق به شرح زیر هستند:
- عدم حضور در وقت مقرر بدون عذر موجه: کارشناس رسمی موظف است در زمان تعیین شده حاضر شود. عدم حضور بدون دلیل موجه تخلف محسوب می‌شود.
- استناد به دلایلی که بعدا خلاف آن ها ثابت شود: اگر کارشناس دلایلی ارائه دهد که بعداً نادرست بودن آن‌ها ثابت شود، این می‌تواند زمینه شکایت باشد.
- سهل انگاری در اظهارنظر: هرگونه کوتاهی یا بی‌دقتی در اظهار نظر کارشناسی می‌تواند تخلف محسوب شود.
- ارائه اسناد به اشخاص غیر مجاز: اگر کارشناس اسناد مرتبط با پرونده را به افرادی که به صورت قانونی حقی در این خصوص ندارند ارائه دهد، تخلف انجام داده است.
- امتناع از دسترسی به مدارک قانونی: جلوگیری از دسترسی افرادی که از نظر قانونی حق دسترسی به مدارک و اسناد دارند، تخلف است.
- عدم رعایت شئونات اخلاقی و شغلی: هرگونه رفتار نامناسب و خلاف شأن اخلاقی و شغلی تخلف محسوب می‌شود.
- عدم رعایت قوانین و مقررات مرتبط با اظهارنظر: اظهارنظرهای کارشناسی باید بر اساس قوانین و مقررات باشد. عدم رعایت این موارد تخلف محسوب می‌شود.
- اظهارنظر در موارد خارج از صلاحیت: اگر کارشناس در موضوعاتی که خارج از صلاحیت وی است اظهار نظر کند، تخلف انجام داده است.
- کارشناسی برخلاف واقع و یا تبانی: هرگونه کارشناسی نادرست و یا توافق مخفیانه با یکی از طرفین پرونده تخلف محسوب می‌شود.
- کارشناسی با استفاده از اسناد نامعتبر و منقضی: استفاده از اسناد و مدارکی که اعتبار ندارند یا منقضی شده‌اند، تخلف است.
- افشای اسناد و اسرار محرمانه: افشای اطلاعات و اسناد محرمانه مربوط به پرونده، تخلف جدی محسوب می‌شود.
- دریافت وجه مازاد بر دستمزد: دریافت هرگونه وجه اضافی غیر از دستمزد تعیین شده توسط قانون، تخلف است.
- کارشناسی در زمان تعلیق و محرومیت از حقوق اجتماعی: انجام کارشناسی در حالی که کارشناس در دوران تعلیق یا محرومیت از حقوق اجتماعی است، تخلف محسوب می‌شود.
در صورت وقوع هر یک از این تخلفات، شما می‌توانید شکایت خود را به مرجع قضایی یا مراجع نظارتی مربوطه ارائه دهید تا به تخلفات کارشناس رسمی دادگستری رسیدگی شود.
مصادیق مجرم بودن کارشناس رسمی دادگستری
در صورتی که کارشناس رسمی دادگستری مرتکب جرایمی شود، می‌توان از او شکایت کرد و به مجازات کیفری محکوم شود. برخی از این موارد که می‌توانند مصداق ارتکاب جرم توسط کارشناس رسمی دادگستری باشند عبارتند از:
- اظهار عقیده با سوء نیت بر خلاف واقع: اگر کارشناس با نیت سوء (مثلاً به منظور فریب دادگاه یا حمایت از یکی از طرفین پرونده) اظهار نظری خلاف واقع انجام دهد، این عمل می‌تواند به عنوان جرم تلقی شود.
- عدم ذکر تمامی آنچه که در امور حقوقی و کیفری واقع شده است به صورت کتبی: کارشناس موظف است تمامی وقایعی که در امور حقوقی و کیفری مشاهده کرده یا مورد بررسی قرار داده است، به صورت کامل و کتبی بیان کند. عدم انجام این وظیفه، مصداق جرم است.
- ذکر وقایع بر خلاف واقع: اگر کارشناس وقایعی را که مشاهده یا بررسی کرده است، به صورت نادرست و خلاف واقع ذکر کند، این اقدام نیز می‌تواند جرم محسوب شود.
این سه مورد توسط قاضی مورد بررسی قرار می‌گیرند و در صورت اثبات ارتکاب این جرایم، کارشناس رسمی دادگستری با مجازات کیفری مواجه خواهد شد. بنابراین، کارشناس رسمی دادگستری باید با دقت و بدون تعصب وظایف خود را انجام دهد تا از بروز مشکلات قانونی و کیفری جلوگیری شود.
مجازات گزارش خلاف واقع کارشناس رسمی دادگستری
بر اساس ماده ۳۷ قانون و ماده ۵۳۴ قانون مجازات اسلامی، در صورتی که کارشناس رسمی دادگستری اقدام به ارائه گزارش خلاف واقع کند، علاوه بر مجازات‌های اداری، با مجازات‌های کیفری نیز مواجه خواهد شد. این مجازات‌ها به شرح زیر هستند:
- مجازات‌های اداری: کارشناس ممکن است با محرومیت از اشتغال به عنوان کارشناس رسمی دادگستری و یا تعلیق از این سمت مواجه شود. این مجازات‌ها با توجه به شدت تخلف و تصمیم مرجع رسیدگی کننده تعیین می‌شوند.
- حبس: کارشناس می‌تواند به منظور جبران خسارت ناشی از گزارش خلاف واقع به یک تا پنج سال حبس محکوم شود.
- جزای نقدی: به جای حبس یا علاوه بر آن، کارشناس می‌تواند به پرداخت جزای نقدی محکوم شود. مقدار جزای نقدی بر اساس قوانین مربوط به هر سال تعیین می‌شود و هدف آن جبران خسارت وارده به طرف‌های درگیر در پرونده است.
بنابراین، کارشناس رسمی دادگستری باید در ارائه نظرات و گزارش‌های خود دقت کافی را داشته باشد تا از بروز چنین مجازات‌هایی جلوگیری کند. ارائه گزارش خلاف واقع نه تنها به حیثیت و اعتبار وی ضربه می‌زند، بلکه ممکن است باعث ایجاد خسارات جدی برای طرف‌های درگیر در پرونده شود.
