وکیل ارثیه در مشهد
در مراحل انحصار وراثت، یکی از مسائل مهمی که باید مشخص شود، وجود ورثه دیگری برای متوفی است. برای این منظور، مراجع قضایی پس از بررسی اسناد و مدارک مربوطه، با هزینه‌ی وراث، آگهی انحصار وراثت را در روزنامه‌های کثیرالانتشار منتشر می‌کنند. این آگهی اعلام می‌کند که اگر ورثه‌ای دیگر برای متوفی وجود داشته باشد، او باید در مدت معینی به دادگاه مراجعه کند تا ادعایش بررسی شود و او را در لیست وراث قرار دهند.
اگر ورثه دیگری پس از انتشار آگهی به مدت معین (معمولاً یک ماه) مراجعه نکند، گواهی انحصار وراثت صادر می‌شود. این آگهی در صورتی که متوفی در شهر بزرگی فوت کرده باشد، در روزنامه‌های کثیرالانتشار منتشر می‌شود. اما اگر فوت در روستا رخ داده باشد، آگهی به صورت چاپی در جایی که به دید اهالی وراث باشد، نصب می‌شود.
برای انجام مراحل انحصار وراثت، مدارک لازم را باید به دقت آماده کرد. این مدارک عبارتند از:
- گواهی فوت: این مدرک اثبات می‌کند که شخص متوفی واقعاً فوت کرده است.
- استشهاد محضری: این مدرک نشان می‌دهد که فرد متوفی واقعاً فوت کرده است و اطلاعات مربوط به محل و زمان فوت را در بر دارد.
- شناسنامه متوفی: این مدرک از هویت فرد متوفی شامل اطلاعات شخصی و مشخصات آن فرد استفاده می‌شود.
- عقدنامه یا رونوشت: اگر فرد متوفی قبل از فوتش عقدنامه‌هایی امضا کرده باشد، ممکن است این مدارک برای اثبات وجود این قراردادها و تعهداتش مورد نیاز باشند.
- وصیت‌نامه رسمی متوفی: اگر متوفی وصیت‌نامه‌ای داشته باشد، این مدرک ممکن است برای اثبات میل و تمایلات او در خصوص تقسیم اموال مورد استفاده قرار گیرد.
- گواهی تسلیم اظهارنامه مالیاتی: اگر متوفی اظهارنامه مالیاتی خود را تحویل داده باشد، این مدرک نیز برای ادامه مراحل انحصار وراثت لازم است.
- شناسنامه وراث: شناسنامه‌های همه‌ی ورثه برای اثبات هویت آن‌ها در مراحل انحصار وراثت استفاده می‌شوند.
برای آشنایی بیشتر بهتر است مقاله کامل مدارک لازم برای انحصار وراثت را مطالعه کنید.
طبقات وراث
در تعیین طبقات وراث و ارث بردن از متوفی، نسبت به ویژگی‌های مختلفی از جمله نسبت و سبب توجه می‌شود. طبقه‌بندی وراث بر اساس نسبت و نسبی بودن به متوفی یا بر اساس سبب ارث بردن از وی، اصول اساسی در قانون مدنی است.
طبقه اول وراث، که شامل پدر، مادر، فرزندان و نوه‌ها است، در درجه اول ارث بردگان قرار دارند و در صورت حضور حتی یک نفر از این طبقه، طبقات دیگر ارث نمی‌برند. طبقه دوم شامل پدر بزرگ، مادر بزرگ، خواهران و برادران، وطبقه سوم شامل عموها، عمه‌ها، دایی‌ها و خاله‌هاست.
همچنین، ارث بردن از همسر متوفی نیز به‌طور جداگانه در نظر گرفته می‌شود و همسر به عنوان ورثه‌ای جدا از طبقات محسوب می‌شود و در هر صورتی از مالیت متوفی بهره‌مند می‌شود.
سهم الارث افراد
سهم الارث از متوفی بسته به نسبت و طبقه ارث بردگان متغیر است. در ادامه، برخی از سناریوهای متداول و تقسیمات متداول سهم الارث را بررسی می‌کنیم:
- وجود پدر و مادر:
- مادر: یک سوم اموال متوفی
- پدر: دو سوم اموال متوفی
- یک پسر و یک دختر:
- پسر: یک ششم اموال متوفی
- دختر: پنج ششم اموال متوفی
- دو دختر:
- هر دختر: نصف اموال متوفی
- یک پسر و چند دختر:
- پسر: نصف اموال متوفی
- هر دختر: دومین نصف اموال متوفی
- یک پسر و یک دختر:
- پسر: دو برابر دختر
- پدر بزرگ و مادر بزرگ پدری:
- پدر بزرگ پدری: دو سوم اموال متوفی
- مادر بزرگ پدری: یک سوم اموال متوفی
مهم است که در هر مورد، سناریوها و نسبت‌های خاصی که موجب تقسیمات خاصی از اموال می‌شوند، در نظر گرفته شوند.
سهم دولت از ارث
در صورتی که متوفی هیچ وارثی نداشته باشد، مراحل انحصار وراثت و دریافت گواهی انحصار وراثت متفاوت از حالتی که وارثی وجود داشته باشد، خواهد بود. اگر متوفی در زمان مرگ وارثی نداشته باشد و پس از گذشته ده سال وارثی نیافته شود، اموال ایشان به حساب خزانه دولت واریز می‌شود و به عنوان سهم دولت از ارث محسوب می‌شود.
بنابراین، در این حالت، مراحل انحصار وراثت و دریافت گواهی انحصار وراثت به جای وارثان، با دولت و حکومت مرتبط خواهد بود و ادامه‌ی آن ممکن است به طوری باشد که اموال به دولت واگذار شود یا در موارد دیگر ممکن است به صورت موقت برای مدتی برای انتظار وارث امکان پذیر باشد، اما در نهایت اگر وارثی پیدا نشود، اموال به حساب خزانه دولت وارد می‌شود.
