وکیل خوب اعاده حیثیت
توهین به اشخاص عادی
واژه‌ی توهین از ریشه وهن است که در فرهنگ عمید، سست کردن، ضعیف کردن و خوار و خفیف شمردن معنا شده است.
در حقوق جزا یعنی کوچک کردن کسی از طریق کلمات یا اعمالی که موجب سوء ادب شخص تلقی شود
و هنگامی که شخص توانایی مقابله به نحو صحیح را با دیگری نداشته باشد، با ارتکاب این اعمال به مبارزه با شخص مقابل بپردازد.
وکیل خوب اعاده حیثیت ۰۹۱۵۳۱۰۴۰۰۴
توهین در فرهنگ اسلامی نیز عملی قبیح است. به‌طوری‌که روایات بسیاری درباره‌ی ناپسندی این کار وجود دارد.
مثلاً قرآن کریم در آیه‌ی ۱۴۷ سوره‌ی نسا، بدزبانی را مذمت می‌کند و در آیه‌ی ۱۰۸ سوره ی انعام،
حتی افراد را از دشنام دادن به بت‌ها نهی کرده است. همچنین روایات زیادی نیز وجود دارد که نشان می‌دهد ائمه این رفتار را تقبیح کرده‌اند.
در وجه تمایز توهین با افترا باید گفت که هدف از توهین، نسبت دادن جرم به شخصی دیگر نیست،
بلکه خوار کردن اهانت‌شونده اهمیت دارد. مانند اینکه فردی به دیگری بگوید «کافر»، «تبهکار»، «مفسد» یا…؛
اما در افترا، شخص مفتری باید صریحاً جرمی را به قربانی نسبت دهد که شامل اسناد و اخبار جعلی باشد.
برای مثال در توهین، شخصی به شخص دیگر نسبت «دزدی» می دهد، اما برای حرفش سند و مدرکی ندارد.
ولی در افترا، فردی، فرد دیگر را به «حمل مواد مخدر» متهم و برای اینکه ادعایش را صحت بخشد، مقداری مواد مخدر در خودروی او جاسازی می کند.
برای محقق شدن جرم توهین و متعاقب آن مجازات کردن افراد به دلیل ارتکاب آن باید سه عنصر اساسی جرایم بررسی شود:
عنصر قانونی جرم یا به عبارت دیگر اصل قانونی بودن جرم و مجازات به این معناست که باید قانون‌گذار،
رفتار یا عملی را جرم‌انگاری کرده و برای آن مجازاتی در نظر گرفته باشد تا در گام اول بتوان آن عمل را جرم تلقی کرد.
سپس باقی ارکان را در آن یافت. در همین راستا، قانون‌گذار در قانون مجازات اسلامی به بیان صریح جرم توهین پرداخته و مرتکب را مستحق مجازات می داند.
وکیل خوب اعاده حیثیت ۰۹۱۵۳۱۰۴۰۰۴
البته این نکته را هم باید یادآور شد که قذف (اتهام انجام زنا یا لواط به شخصی) به‌دلیل قباحت و زشتی عمل نسبت داده شده،
از جمله توهین‌های خاص و حدود است که به‌صورت مجزا توسط قانون‌گذار جرم‌انگاری شده
و در ماده ای جداگانه برای شخص اهانت‌کننده، بین ۳۱ تا ۷۴ ضربه شلاق تعیین شده است.
عنصر مادی جرم توهین شامل رفتارهای فیزیکی مانند گفتار، کردار، نوشتار یا حتی اشارات مختلف دست و چشم است
و باید این اقدامات به‌صورت عملی انجام گیرد تا رکن دوم این جرم محقق گردد. البته از آنجا که رفتارها و اعمال توهین‌آمیز نسبی هستند
و ممکن است در فرهنگ ها و شرایط مختلف تفاوت داشته باشد، بنابراین شامل الفاظ و حرکات مشخصی نیست
که دادگاه صرفاً با استناد به آن موارد، شخصی را گناهکار بشناسد یا وی را تبرئه کند.
وکیل خوب اعاده حیثیت ۰۹۱۵۳۱۰۴۰۰۴
عنصر روانی جرم توهین به این معناست که ایا شخص اهانت‌کننده عمداً و به‌دلیل آزار و اذیت، به کسی اهانت کرده یا از اقدام خود قصدی نداشته و به‌طور اتفاقی اهانت کرده است. قانون‌گذار برای احقاق رکن یا عنصر سوم جرم توهین سوءنیت مرتکب را کافی دانسته و صرفاً توهین و به‌کاربردن الفاظ و عبارات ناشایست نسبت به افراد را مصداق جرم می داند. همچنین آزار دیدن شخص مورداهانت اهمیتی ندارد یا به‌عبارت دیگر قصد نتیجه دادن بر فرد قربانی الزام‌آور نیست. به همین دلیل اگر شخصی با قصد خوار و خفیف کردن دیگری به وی توهین کند، هرچند که طرف مقابل آزرده نشود، باز هم جرم توهین محقق شده و قابل مجازات است.
وکیل خوب اعاده حیثیت ۰۹۱۵۳۱۰۴۰۰۴
انواع توهین
توهین از دیدگاه حقوقی و در یک دسته‌بندی کلی دو نوع است؛
۱٫ توهین ساده
- توهین مشدد
در این مرقومه قصد بررسی مختصر توهین به افراد عادی مدنظر است. توهین به افراد عادی نیز در زمره توهین های ساده است نه مشدد
توهین ساده که در آن اهانت به طرف مقابل علی‌رغم دارا بودن وصف مجرمانه هیچ کیفیت مشدده ای نداشته باشد؛
یعنی برای آن مجازات سنگینی در نظر گرفته نمی شود. طبق ماده‌ی ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی توهین به افراد
اگر شامل حد قذف نباشد، موجب مجازات شلاق تا ۷۴ ضربه و یا جزای نقدی از پنجاه هزار تا یک میلیون ریال خواهد بود.
در این نوع توهین، برای اثبات اینکه شخص مستحق مجازات است یا نه، توهین باید صریح و بر مبنای عرف باشد؛
یعنی لفظ یا عمل به کاربرده شده را نتوان به چیز دیگری تفسیر کرد.
نکته‌ی بعد اینکه، توهین حتماً باید به یک شخص حقیقی و در قید حیات اطلاق شود، وگرنه به کار بردن
لفظ توهین‌آمیز درباره‌ی عده‌ی کثیری از مردم یا شخص فوت‌شده شامل مجازات نیست.
وکیل خوب اعاده حیثیت ۰۹۱۵۳۱۰۴۰۰۴
برای تحقق توهین، حضوری یا علنی بودن آن کافی است و نیازی به هر دو شرط نیست.
ضمن اینکه منظور از حضور، لزوماً حضور فیزیکی نیست، بلکه اگر توهین از طریق پیامک، ایمیل یا… صورت گیرد،
مشمول مجازات می شود و منظور از علنی بودن هم این است که صرفاً حضور شاهد الزامی نیست،
بلکه اگر توهین در مکانی عمومی باشد، هر چند شاهدی وجود نداشته باشد، کافی است.
بازتاب: وکیل پایه یک دادگستری مشهد - 09153104004 - وکیل خوب در مشهد