وکیل نشر اکاذیب در مشهد
نشر اکاذیب
«اکاذیب» جمع «کذب»، به معنای گزارش خلاف واقع است.
نشر نیز به معنای پخش کردن و منتشر کردن است.
نشر اکاذیب به معنای انتشار و اشاعه اخبار دروغ و وقایع خلاف واقع به قصد اضرار به غیر یا تشویش اذهان عمومی یا مقامات رسمی است.
درگذشته نشر اکاذیب بیشتر از طریق منابر، تریبونها یا نشریات یا نوشتهها و اعلانها صورت میگرفت
اما با گسترش روز افزون فضای مجازی، نشر اکاذیب هم شکل و شیوه جدیدی به خود گرفت و آنقدر گسترده و شایع شد
که امروزه تشخیص راست و دروغ در فضای مجازی به امری غیرممکن تبدیل شده است.
( وکیل نشر اکاذیب در مشهد ۰۹۱۵۳۱۰۴۰۰۴)
هر کس به قصد ضرر زدن به دیگران یا تشویش اذهان عمومی اقدام به اشاعه مطالبی کند
که بی پایه و اساس بوده و دروغ است، مجرم محسوب میشود.در بیان اکاذیب اعمال
معینی به شخص یا اشخاص نسبت داده نمیشود بلکه اخبار یا مطالب بیاساس بهطور کلی اظهار میشود.
عناوین نشر اکاذیب یا اشاعه اکاذیب برگرفته از متن ماده ۶۹۸ بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی
و شامل هر دو مصداق اعمال مجرمانه جرم یعنی اظهار اکاذیب و جرم انتساب اعمال خلاف حقیقت به دیگران است.
به موجب ماده ۶۹۸ بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی، «هركس به قصد اضرار به غير يا تشويش اذهان عمومي
يا مقامات رسمي به وسيله نامه يا شكواييه يا مراسلات يا عرايض يا گزارش يا توزيع هر گونه اوراق چاپي يا خطي
با امضا يا بدون امضا اكاذيبي اظهار کند يا با همان مقاصد اعمالي را بر خلاف حقيقت راساً يا به عنوان نقل قول
به شخص حقيقي يا حقوقي يا مقامات رسمي تصريحاً يا تلويحاً نسبت دهد، اعم ازاينكه از طريق مزبور به نحوي
از انحا ضرر مادي يا معنوي به غير وارد شود یا خیر، علاوه بر اعاده حيثيت در صورت امكان، بايد به حبس از دو ماه
تا دو سال يا شلاق تا ۷۴ ضربه محكوم شود.» در این ماده، قانونگذار «اظهار كردن» را به عنوان رفتار مرتکب شرط وقوع جرم دانسته است.
( وکیل نشر اکاذیب در مشهد ۰۹۱۵۳۱۰۴۰۰۴)
اظهار كردن در مفهوم متداول، مترادف گفتن است اما در لغت به معنای فاش کردن، آشکار کردن، بیان کردن و گفتن است
که بیشتر معنای انتشار و فاش کردن مد نظر مقنن بوده است بنابراین ظاهر یا علنی شدن کذب ضروری است.
به طوری که چنانچه فردی اکاذیبی را در یکی از وسایل مورد نظر قانونگذار مکتوب کند اما به جز او هیچ کس از مفاد آن باخبر نشود،
نمیتوان اظهار كردن را محقق دانست. همچنین صرف نوشتن نامهای که احتمالا محتوی مطالب کذب باشد،
بدون اینکه نامه به مقامات مذکور در ماده ارسال یا موجب تشویش اذهان عمومی شود،
بزه تلقی نشده و نمیتواند مشمول مقررات ماده ۶۹۸ بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی باشد.
باید توجه داشت در اظهار اکاذیب،
نسبتی به دیگری داده نمیشود بلکه اخبار یا مطالب بیاساس به طور کلی اظهار میشود.
وکیل نشر اکاذیب در مشهد
با وجود استفاده قانونگذار از واژه اکاذیب به صورت جمع، اظهار یک مطلب کذب و بی اساس نیز کافی است
و اگر کسی یک فقره امر کذب و خلاف واقع را هم به نحو مقرر در ماده ۶۹۸ قانون مجازات اسلامی
به غیر نسبت دهد، عمل او مشمول این ماده خواهد بود. البته صرف کذب بودن اظهار حتی اگر به قصد اضرار باشد،
کافی نیست بلکه اکاذیب اظهارشده باید قابلیت اضرار یا تشویش اذهان را داشته باشد. اثبات کذب بودن
اظهارات بر عهده مدعی است و چنانچه مرتکب در مقام دفاع بتواند صحت اظهارات را ثابت كند، تبرئه خواهد شد.
در جرم اظهار اکاذیب طرف میتواند غیرعموم یا مقام رسمی باشد.
وکیل نشر اکاذیب در مشهد ۰۹۱۵۳۱۰۴۰۰۴
اظهار اکاذیب جرم مطلق بوده و تحقق آن موکول به وقوع نتیجه ضرر یا تشویش نیست.
قانونگذار در متن ماده ۶۹۸ به این نکته تصریح كرده است كه
« … اعم از اینكه از طریق مزبور به نحوی از انحا ضرر مادی یا معنوی به غیر وارد شود یا نه … »
به همین جهت سوء نیت خاص در این جرم مورد توجه نیست.
البته طبق نص ماده اظهار اكاذیب مقید به وسیله است و قانونگذار صراحتا بیان میكند كه
«…به وسیله نامه یا شکواییه یا مراسلات یا عرایض یا گزارش یا توزیع هرگونه اوراق چاپی یا
خطی با امضا یا بدون امضاء اکاذیبی را اظهار کند…»
استفاده مقنن از «قصد» در صدر ماده ۶۹۸ بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی،
موید عمدی بودن مصادیق اظهار اکاذیب و انتساب اعمال خلاف حقیقت به دیگران است.
مجازات نشر اکاذیب:
هر چند در ماده ۶۹۸ بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی، «اعاده حیثیت» در ردیف مجازاتهای مرتکب قرار دارد
اما در واقع منظور قانونگذار از اعاده حیثت، اعاده حیثیت از بزهدیده است نه مجرم. بنابراین دادگاه در صورت امکان،
ملزم است چنانچه جرم اظهارات کذب یا انتساب اعمال خلاف قانون، منتهی به کسر حیثیت و اعتبار دیگری شده باشد،
اقداماتی را به منظور باز گرداندن حیثیت از دست رفته انجام دهد که از جمله این اقدامات میتوان
به درج حکم در روزنامه با هزینه محکومعلیه اشاره کرد. جرم اشاعه اکاذیب جز با شکایت شاکی خصوصی قابل تعقیب نیست
و در صورتی که شاکی خصوصی گذشت کند، دادگاه میتواند در مجازات مرتکب تخفیف دهد یا با رعایت موازین شرعی از تعقیب مجرم صرف نظر كند.
همچنین به موجب قسمت اخیر ماده ۶۹۸
«…علاوه بر اعاده حیثیت در صورت امکان باید به حبس از ۲ ماه تا ۲ سال یا شلاق تا ۷۴ ضربه محکوم شود» که دادگاه در انتخاب حبس یا شلاق مخیر است.
همچنین ماده ۱۸ قانون جرایم رایانهای (مصوب ۱۳۸۸) در این خصوص مقرر کرده است که «هر کس به قصد اضرار به غیر یا تشویش اذهان عمومی یا مقامات رسمی به وسیله سامانه رایانهای یا مخابراتی اکاذیبی را منتشر نماید یا در دسترس دیگران قرار دهد یا با همان مقاصد اعمالی را بر خلاف حقیقت، رأساً یا به عنوان نقل قول، به شخص حقیقی یا حقوقی به طور صریح یا تلویحی نسبت دهد، اعم از اینکه از طریق یادشده به نحوی از انحاء ضرر مادی یا معنوی به دیگری وارد شود یا نشود، افزون بر اعاده حیثیت (در صورت امکان)، به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون ریال تا ۴۰ میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهدشد.»
(وکیل خوب کیفری و حقوقی )
(مشاوره رایگان با وکیل در مشهد )
(حرفه ای ترین وکیل کیفری در ایران)
شماره تماس موسسه حقوقی حق جویان : ۰۹۱۵۳۱۰۴۰۰۴
رضا حسینی برج