وکیل ایرانیان مقیم خارج از کشور
وکیل ایرانیان مقیم خارج از کشور
* یکی از مباحثی که بسیار مورد بحث و تجزیه و تحلیل حقوقی قرار می گیرد اینست که چه اشخاصی ایرانی محسوب می‌شوند؟ چه اشخاصی مقیم در ایران محسوب می شوند؟ آیا اشخاصی که با پدر یا مادر ایرانی در خارج از کشور متولد می شوند ایرانی محسوب می گردند؟ در مباحث بین المللی آیا ایران سیستم خاک را پذیرفته است یا سیستم خون را یا هر دوی آنها؟
برای شروع و ورود به بحث ابتدا بایستی “شخص” را بشناسیم و تعریفی از آن داشته باشیم و سپس اهلیت یک شخص و سپس به تعاریف سرزمین و کشور بپردازیم>>>
* شخص: موجودی می باشد که قابلیت برخورداری از تکالیف و حقوق را به طور کلی دارا باشد. مانند :یک انسان زنده.
* واژه شخص در معنای مختلفی به کار رفته است:
یک- شخص {منطق} با معنای افراد، جزئیات یک مفهوم کلی.
دو- شخص{ حقوق خصوصی} با معنای کسی که موضوع حق قرار می گیرد.
*و به صورت کلی شخص دارای دو قسم می باشد:
۱- شخص حقیقی یا طبیعی، که همان افراد انسانی هستند.
۲- شخص حقوقی یا قانونی، که این شخص از مجموعه ای از اشخاص یا اموال شخصیت یافته و به عنوان یک واحد اجتماعی.
* شخص حقیقی یا حقوقی یکی از اصطلاحات دنیای حقوق بوده و شخص حقیقی در واقع همان فرد انسانی می باشد، که با زنده به دنیا آمدن دارای حقوق می شود.
شخص حقوقی بیشتر وجود طبیعی ندارد و دارای وجودی اعتباری یا فرضی می باشند. و دسته ی از افراد می باشند که دارای منافع مشترک هستند و قانون برای آنها شخصیتی مستقل قائل شده است.
* شخص کسی است که موضوع حق واقع می‌شود.
*اشخاص بازنده متولد شدن دارای حقوق می شوند و در زمان زندگی خود از آنها دارا می‌گردند که با آن” اهلیت” گفته می‌شود.
* ماده ۵۹۶ قانون مدنی: اهلیت برای دارا بودن حقوق با زنده متولد شدن انسان شروع و با مرگ او تمام می‌شود.
* جنین نیز در صورتی که زنده متولد گردد موجودی زنده و شخصیت دارد و اهلیت دارا شدن حق را نیز دارد.
* جنین از لحاظ زیست شناسی ممکن وجود مستقل در نظر آید و شخص محسوب شود ولی از نظر تحلیل حقوقی تا زمانی که زنده متولد نشده است اصولاً نمی‌توان دارای حق و تکلیف باشد ولی باز هم ممکنه جنین حتی قبل از به دنیا آمدن دارای حقوقی شود که از جمله شخصی که برای او وصیت شده است و اما زمانی این جنین از این حقوق متمتع می گردد که زنده به دنیا بیاید.
مطابق با ماده ۵۹۶ قانون مدنی اهلیت برای به دست آوردن حقوق با زنده به دنیا آمدن شروع و با مرگ خاتمه می‌یابد.
* ماده ۵۹٧ قانون مدنی: حمل از حقوق مدنی متمتع می گردد مشروط بر اینکه زنده متولد شود.
وجود شخص حقیقی با مرگ پایان می یابد یعنی انسان با فوت شخصیت خود را از دست می‌دهد و دیگر صاحب هیچ حق و تکلیفی نیست.
* اهلیت به دوقسم است :
۱-اهلیت تمتع
۲- اهلیت استیفا
* اهلیت تمتع : به توانایی یک فرد برای برخورداری از یک حق می‌گویند.
و اهلیت استیفا : به توانایی یک شخص برای انجام دادن یک کار می گویند.
* ماده ٩۵٨ قانون مدنی: هر انسان متمتع از حقوق مدنی خواهد بود لکلن هیچکس نمی‌تواند حقوق خود را اعمال و اجرا نماید مگر اینکه برای این امر اهلیت قانونی داشته باشد.
* “دارایی” :به مجموعه ای از اموال، حقوق مالی و دیون اشخاص “دارایی” گویند.
ویژگیهای دارایی:
+جنبه مالی دارد.
+اموال “جنبه مثبت دارایی” و دیون “جنبه منفی دارایی”.
* ماده ۵۹۵ قانون مدنی:
هیچ کس نمی‌تواند به طور کلی حق تمتع و یا حق اجرای تمام یا قسمتی از حقوق مدنی را از خود سلب کند.
با دقت در ماده فوق می‌توان پی به این نکته برد که سلب حق مدنی به طور جزئی و موقت یا به صورت خاص امکان پذیر است.
برخی از حقوق قابل اسقاط نیستند مثل: +حق حضانت
+حق ولایت
+حق اقامه دعوا
+حق زوجیت
و غیره….
* احوال شخصیه:
اصطلاحی حقوقی است بدان معنا که مجموعه خصوصیات و اوصافی که وضع و هویت شخص و حقوق و تکالیف او را در خانواده و اجتماع معین می کند.
* ماده ۶ قانون مدنی:
قوانین مربوط به احوال شخصیه از قبیل نکاح و طلاق و اهلیت اشخاص و ارث در مورد کلیه اتباع ایران ولو اینکه مقیم در خارجه باشند مجرا خواهد بود.
احوال شخصیه : اوصافی غیرمالی یک شخص که با شخصیت او مرتبط است.
* مصادیق احوال شخصیه معمولاً شامل:
+ نکاح
+طلاق
+فسخ نکاح
+حضانت
+ قیمومت
+ولایت
+ اهلیت
+ نفقه اقارب
+ نسب
+ فرزند خواندگی
+ ارث
+وصیت
و غیره… می باشد.
*قوانین حاکم بر احوال شخصیه :
+ یک: مطابق ماده ۶ قانون مدنی ایرانیان‌مقیم در هر کجای دنیا باشند در زمینه احوال شخصیه تابع قوانین جمهوری اسلامی ایران هستند.
+ دو : خارجیانی که در ایران اقامت دارند در زمینه احوال شخصیه تابع دولت متبوع خود هستند.
+ سه : نسبت به احوال شخصیه ایرانیان غیر شیعه به جز مسلمانان اهل سنت – زرتشتیان – مسیحیان- کلیمیان- علی اصول مشمول قواعد مذهبی خودشان می باشند.
+ چهار :نسبت به احوال شخصیه سایر ایرانیان تابع قوانین جاری کشور میباشد.
* بررسی احوال شخصیه ایرانیان غیر شیعه:
+ ۱- ماده ۷ قانون مدنی اتباع خارجه مقیم در خاک ایران از حیث مسائل مربوط به احوال شخصیه و اهلیت خود و همچنین از حیث حقوق ارثیه در حدود معاهدات، مطیع قوانین و مقررات دولت متبوع خود خواهند بود.
* اداره احوال شخصیه ایرانیان غیر شیعه:
۱- در ازدواج و طلاق و فسخ نکاح ،مهریه نفقه و اجرت المثل > تابع قواعد مذهب شوهر می باشد.
۲- در ارث و وصیت > تابع قواعد مذهب متوفی می باشد.
۳- فرزندخواندگی > تابع قواعد مذهبی که پدرخوانده یا مادرخوانده پیروی از آن می‌کنند می باشند.
۴- اهلیت و حجر > تابع قوانین جاری کشور میباشد.
* آغاز شخص حقیقی: با تولد آغاز می‌شود.
پایان شخص حقیقی: با فوت پایان می پذیرد.
* در کشورهایی مانند آمریکا و انگلیس که احوال شخصیه تابع قانون اقامتگاه است از لحاظ نکاح، طلاق، اهلیت، ایرانیان نیز تابع قوانین محلی است.
در اجرای قوانین مربوط به احوال شخصیه خارجیان در دادگاه ایران مشروط بر این میباشد که قوانین خارجی با نظم عمومی و اخلاق حسنه مغایر و مخالف نباشد.
تنها اقلیت‌های دینی که در چارچوب قانون در انجام فرایض دینی و مراسم مذهبی و احوال شخصیه بر طبق آیین خود آزادند عبارتند از: زرتشتی، کلیمی، مسیحی.
اگر مرد و زن هر دو خارجی باشند و هر دو تابعیت متفاوت داشته باشند و مقیم ایران باشند برای نکاح و طلاق تابع قانون دولت متبوع مرد می‌باشند.
*** جهت کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره با شماره تلفن موسسه حقوقی حق جویان تماس بگیرید.
