جرم افشای اسرار دیگران
اسرار در لغت نامه دهخدا به معنای نهانی ها،پوشیده ها و راز ها آمده.همانطور که میدانید بعضی افراد به خاطر شغل و حرفه ای که دارند مسئول حفظ اسرار دیگران میباشند مانند پزشکان و وکلای دادگستری زیرا افرادی که به این اشخاص مراجعه میکنند ممکن است که اسرار خود را با این اشخاص در میان بگذارند و این اشخاص که گفته شد باید در امر راز داری این افراد متعهد باشند و راز ان ها را که به این اشخاص اعتماد کردند فاش نکنند ،؛چرا که ممکن است با فاش شدن راز فرد،ان فرد هم از لحاظ خسارات مادی و معنوی دچار ضرر گردد و هم از لحاظ اعتبار و ابرو به فرد لطمه وارد شود.قانون گذار برای این موضوع تدابیری اندیشیده است و این موضوع را جرم انگاری کرده است که در ادامه به ان میپردازیم.
ماده مرتبط با افشای سرار
ماده ۶۴۸ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده)
[اصلاحی ۱۳۹۹/۲/۲۳ و جزای نقدی اصلاحی ۱۳۹۹/۱۱/۰۸]- اطباء و جراحان و ماماها و داروفروشان و کلیه کسانی که به مناسبت شغل یا حرفه خود محرم اسرار میشوند هرگاه در غیر از موارد قانونی، اسرار مردم را افشا کنند به چهل و پنج روز و دوازده ساعت تا شش ماه حبس و یا به ۲۰/۰۰۰/۰۰۰ تا ۶۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال جزای نقدی محکوم میشوند.
افشای سر در فضای مجازی
امروزه بخش عزیمی از فعالیت افراد در فضای مجازی شکل میگیرد و افراد ساعات زیادی را در این فضا سپری میکنند و امکان این موضوع که افراد بخواهند در این فضا افشای اسرار کنند وجود دارد از این رو قانون گذار مجازاتی را از این حیث پیش بینی کرده و در خصوص این موضوع که میتوان از طریق فضای مجازی صورت گیرد به جرم انگاری پرداخته است.
ماده افشای سر در فضای مجازی
ماده ۱۷ قانون جرایم رایانه ای: هر کس به وسیله سامانه های رایانه ای یا مخابراتی صدا، تصویر یا فیلم خصوصی یا خانوادگی یا اسرار دیگری را بدون رضایت او جز در موارد قانونی منتشر کند یا دسترس دیگران قرار دهد، به نحوی که منجر به ضرر یا عرفا موجب هتک حیثیت او شود، به حبس از ۹۱ روز تا ۲ سال یا جزای نقدی از پنج میلیون ریال تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
افشای اسرار تجاری
اسرار تجاری مجموعه اسراری هست که در خصوص ان امر تجاری مانند فرمول های خاص یا الگو ها ونقشه های مخصوص ان برند و غیره کاربرد دارد و دیگران نباید از ان باخبر شوند و برای دیگران فاش شود و برای صاحبان ان ها دارای ارزش اقتصادی بالایی هست .این امر هم در قانون جرم انگاری شده است
ماده ۷۵ قانون تجارت الکترونیکی
(اصلاحی جزای نقدی ۱۳۹۹/۱۱/۰۸) – متخلفین از ماده (۶۴) این قانون و هرکس در بستر مبادلات الکترونیکی به منظور رقابت، منفعت و یا ورود خسارت به بنگاه‌های تجاری، صنعتی، اقتصادی و خدماتی، با نقض حقوق قراردادهای استخدام مبنی بر عدم افشای اسرار شغلی و یا دستیابی غیر مجاز، اسرار تجاری آنان را برای خود تحصیل نموده و یا برای اشخاص ثالث افشا نماید به حبس از شش ماه تا دو سال و نیم، و جزای نقدی معادل ۲۵۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال محکوم خواهد شد.
افشای اسرار دولتی
این مورد در خصوص کارمندان ادارات دولتی میباشد که اسناد محرمانه ای در اختیار انان قرار دارد که اگر ان ها را فاش کنند مشمول مجازات ماده مربوط به این جرم میشوند که قانون گذار در این خصوص نیز به جرم انگاری پرداخته است.
قانون مجازات انتشار و افشای اسناد محرمانه و سری دولتی:
قانون مجازات انتشار و افشای اسناد
محرمانه و سری دولتی مصوب ۱۳۵۳٫۱۱٫۲۹
ماده ۱ – اسناد دولتی عبارتند از هر نوع نوشته یا اطلاعات ثبت یا ضبط شده مربوط به وظایف و فعالیتهای وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و‌وابسته به به دولت و شرکتهای دولتی از قبیل مراسلات – دفاتر – پرونده – عکس‌ها – نقشه‌ها – کلیشه‌ها – نمودارها- فیلم‌ها – میکرو فیلم‌ها و‌نوارهای ضبط صوت که در مراجع مذکور تهیه و یا به آن رسیده باشد.
اسناد دولتی سری اسنادی است که افشای آنها مغایر با مصالح دولت و یا مملکت باشد.
اسناد دولتی محرمانه اسنادی است که افشای آنها مغایر با مصالح خاص اداری سازمانهای مذکور در این ماده باشد.
ماده ۲ – هر یک از کارکنان سازمانهای مذکور در ماده یک که حسب وظیفه مأمور حفظ اسناد سری و محرمان دولتی بوده یا حسب وظیفه اسناد‌مزبور در اختیار او بوده و آنها را انتشار داده یا افشاء نماید یا خارج از حدود وظایف اداری در اختیار دیگران قرار دهد یا به هر نحو، دیگران را از مفاد آنها‌مطلع سازد در مورد اسناد سری به حبس جنایی درجه ۲ از دو تا ده سال و در مورد اسناد محرمانه به حبس جنحه‌ای از شش ماه تا سه سال محکوم‌می‌شود همین مجازات حسب مورد مقرر است درباره کسانی که این اسناد را با علم و اطلاع از سری یا محرمانه بودن آن چاپ یا منتشر نموده و یا موجبات چاپ یا انتشار آن را فراهم نمایند.
در صورتی که افشای مفاد اسناد مذکور در اثر عدم رعایت نظامات یا در اثر غفلت و مسامحه حفاظت آنها صورت گرفته باشد مجازات او سه ماه تا شش‌ماه حبس جنحه‌ای خواهد بود.
ماده ۳ – هر یک از کارکنان سازمانهای مذکور در ماده ۱ یا اشخاص دیگر که اطلاعات یا مذاکرات یا تصمیمات سری و محرمانه دولتی را به نحوی از‌انحاء به کسی که صلاحیت اطلاع بر آن را ندارد به دهد یا موجبات افشاء یا انتشار آنها را فراهم نماید عمل مرتکب در حکم افشا یا انتشار اسناد سری یا‌محرمانه دولتی محسوب می‌شود.
ماده ۴ – تعقیب کیفری هر یک از جرایم مذکور در موارد فوق موکول به تقاضای وزارتخانه یا مؤسسه یا سازمانی است که اسناد آن منتشر یا افشاء‌شده است.
ماده ۵ – در صورتی که اعمال فوق به موجب قوانین دیگری مستلزم مجازات شدیدتری باشد مرتکب به مجازات اشد محکوم خواهد شد.
ماده ۶ – هرگاه انتشار یا افشای اسناد دولتی مذکور در این قانون متضمن جاسوسی یا جرایم دیگری باشد که رسیدگی به آن در صلاحیت دادگاههای‌نظامی است در دادگاه های مزبور رسیدگی خواهد شد.
ماده ۷ – نیروهای مسلح شاهنشاهی از شمول مقررات این قانون مستثنی بوده و تابع قوانین خود میباشد.
ماده ۸ – آیین‌نامه طرز نگاهداری اسناد سری و محرمانه دولتی و طبقه‌بندی و نحوه مشخص نمودن نوع اسناد و اطلاعات توسط وزارت دادگستری‌تهیه و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.
قانون فوق مشتمل بر هشت ماده پس از تصویب مجلس سنا در جلسه روز دوشنبه ۱۳۵۳٫۹٫۱۱
در جلسه روز سه‌شنبه بیست و نهم بهمن ماه یک هزار‌و سیصد و پنجاه و سه شمسی به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
رییس مجلس شورای ملی – عبدالله ریاضی
